Mắc Kén là thứ gia vị rất đặc biệt của Tây Bắc, có mùi thơm độc đáo bất ngờ! Nhiều người cứ gọi là “Hạt Tiêu rừng”, nhưng không phải, Mắc Khén là Mắc Khén, Hạt Tiêu là Hạt Tiêu! 2 thứ gia vị này khác nhau hoàn toàn về mùi vị, không thể đánh đồng như vậy được. :). Theo đúng tiếng Thái (trắng) thì ta phải phát âm là MÁ KHÉN (chữ MÁ phát âm nhẹ dấu sắc thôi, là đúng tiếng Thái rồi đấy), nhưng thôi, tôi cứ theo cách mọi người dùng tiếng Phổ thông, gọi là MẮC KHÉN cho dễ hiểu. Mắc Khén là cây thân gỗ, cao, to. Hoa ra thành từng chùm (giống như Hoa Xoan vậy), hàng năm đến tháng 11 Dương Lịch là hoa đậu thành Quả, chín, đây chính là thời điểm thu hoạch, bà con trèo, bẻ từng chùm rồi để chỗ râm mát, hoặc treo lên gác bếp dùng cả năm. Đúng ra thì không gọi là HẠT Mắc Khén, mà phải gọi là Quả Mắc Khén, vì sử dụng nó phải nó bao gồm quả (như quả cây rau Mùi) và thứ hạt đen đen (như hạt vừng) bên trong! Đó mới là Mắc Khén!

Được ví là linh hồn ẩm thực của Tây Bắc, hạt mắc khén từ lâu đã nổi tiếng trên thị trường, được rất nhiều người sử dụng và đặt niềm tin, đặc biệt là những bà mẹ nội trợ. Mặc dù tên tuổi của nó đã vang khắp khôn cùng ngõ hẻm, len lỏi vào căn bếp của mọi nhà nhưng việc nhiều người tỏ ra băn khoăn, hoang mang mỗi khi nhắc đến tên gọi “mắc khén” không phải là ít.

Cùng với đó, nhiều người gọi mắc khén với tên gọi khác là “Hạt tiêu rừng”, tuy nhiên mắc khén lại mang hình dạng riêng, mùi thơm đặc trưng, riêng biệt, không giống như những loại hạt tiêu thông thường.

Không ai biết được hạt mắc khén ra đời tự bao giờ, có nguồn cội ở đâu, do dân tộc nào trồng đâu tiên. Chỉ biết rằng hiện nay ở nước ta, dân tộc Thái là một trong những người đã và đang sử dụng hạt mắc khén nhiều nhất.

Quả mắc khén khi chín thường có màu hồng nhạt, bên trong có hạt màu đen, nhỏ như hạt vừng. Người ta thường truyền tai nhau rằng, nên sử dụng hạt mắc khén lúc vừa hái về, khi đang tươi thì mới có thể cảm nhận được vị thơm, vị ngon đặc trưng tuyệt đỉnh nhất. Tuy nhiên, đây không phải là phương pháp hay nếu muốn sử dụng nó trong một thời gian dài.

Hạt mắc khén từ lâu đã trở thành thương hiệu nổi tiếng trên thị trường gia vị